Inni autorzy zachodniej Europy-wychodzą z założenia, że integracja oznacza przede wszystkim model wspólnej polityki gospodarczej, a także polityki zagranicznej posługującej się określonymi instytucjami międzynarodowymi. Zgodnie z tą koncepcją — integracja polega nie tylko na przywróceniu swobody handlu i płatności, lecz również na wyrównaniu lub ujednoliceniu warunków rozwoju sił wytwórczych za pomocą systemu podatkowego, polityki płac, ułatwienia migracji siły roboczej wewnątrz wspólnoty i in. Zakłada ona prowadzenie aktywnej polityki gospodarczej przez państwa wspólnoty. Zwolennicy tej koncepcji różnią się między sobą co do zakresu dopuszczalnej interwencji państwowej w procesy życia gospodarczego. Zgodni są natomiast w krytyce idei liberalnych uważając je za relikt XIX wieku i podkreślając, że we współczesnych warunkach istotne znaczenie ma nie znoszenie ograniczeń i przeszkód, ale pozytywna akcja harmonizująca interesy państw objętych procesem integracji.