Jak wynika z powyższego, z punktu widzenia roz­woju współpracy regionalnej Europa ma z jednej strony wiele istotnych, obiektywnych predyspozycji do takiej współpracy, z drugiej jednak strony — na drodze do tej współpracy piętrzą się duże trud­ności. Ten stan rzeczy prowadzi z kolei do sytuacji, że właśnie w Europie najsilniej od wielu lat wystę­pują dążenia i podejmowane są wysiłki zmierzające do zapewnienia bezpieczeństwa i do rozwoju współ­pracy w skali regionalnej ogólnoeuropejskiej, nie­mniej jednak istniejące przeszkody i trudności — jak dotychczas — pozwalają jedynie na powolny po­stęp w tym kierunku.Koncepcja procesu rozwojowego zdaje się stano­wić podstawę wysiłków, jakie w ostatnich latach podjęły rządy państw europejskich w celu zapew­nienia bezpieczeństwa naszemu kontynentowi. Wy­siłki te znalazły najbardziej świadomy i pełny wy­raz w pracach Konferencji Bezpieczeństwa i Współ­pracy w Europie, które w trzech kolejnych fazach skoncentrowały się na uzgodnieniu zasad, jakimi państwa uczestniczące powinny się kierować we wzajemnych stosunkach oraz na określeniu środków mających służyć sprawom wzmocnienia zaufania, bezpieczeństwa i rozbrojenia, współpracy w dzie­dzinie gospodarczej, naukowo-technicznej i ochrony środowiska, współpracy w zakresie zagadnień huma­nitarnych.