OCENA FUNKCJI POLITYCZNYCH

W ocenie funkcji politycznych, jakie spełniała za­sada równowagi sił w ciągu historii, słusznie zwró­cono uwagę, że funkcja ta nie polegała jedynie na zapobieganiu wojnom, ale że wielokrotnie wszczy­nano wojny, „aby stworzyć lub przywrócić równo­wagę sił”, że okresy historii, w których zasada ta dominowała, były okresami wojen i że niejedno­krotnie w historii system hegemonii prowadził do zapewnienia pokoju. Dodać należy, że zasada rów­nowagi sił utrudniała niejednokrotnie pozostawanie państw sąsiadujących w dobrosąsiedzkich stosun­kach trwałego pokoju: przyjmowano bowiem jako założenie polityki zagranicznej, że sąsiedzi są po­tencjalnymi wrogami, a „sąsiedzi naszych sąsiadów są naszymi przyjaciółmi”.Dopiero na przełomie wieków XIX i XX pojawia­ją się tendencje do zastąpienia klasycznego systemu bezpieczeństwa innym systemem. Znajdują one wy­raz w dążeniach do ograniczenia swobody państw w posługiwaniu się wojną jako instrumentem poli­tyki, a także w postulatach zmierzających do reduk­cji zbrojeń.