Zagadnień związanych z bezpieczeństwem regionalnym nie można rozpatrywać w aspekcie politycznym bez brania pod uwagę wpływu współpracy regionalnej na wzajemne stosunki między wielkimi mocarstwami a mniejszymi państwami danego regionu. Od dawna i wielokrotnie dawano wyraz przekonaniu i obawie, że rozwój współpracy typu regionalnego na obszarach obejmujących wielkie państwo i pewną liczbę państw średnich oraz mniejszych prowadzi z reguły do zwiększenia zależności słabszych partnerów współpracy od wielkiego mocarstwa i do wykształcenia się stosunków typu he- gemonialnego. Powoływano się przy tym na częste w historii sytuacje, w których wielkie mocarstwa prowadziły rokowania ponad głowami małych państw i chroniły swe interesy ich kosztem.Uzależnienie małych państw od wielkich mocarstw porównywano z naturalnym przyciąganiem grawitacyjnym.